آرامگاه پاسارگارد، مقبره کورش بزرگ
آرامگاه کوروش بزرگ بنایی با معماری منحصربه فرد است که در فاصله یک کیلومتری کاخ های پاسارگارد قرار دارد.
این اثر در سال 2004 میلادی به عنوان زیر مجموعه پاسارگارد در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. آرامگاه کوروش تنها بنایی در پاسارگارد بوده که توصیف آن درمنابع یونانی آمده است.
خصوصیات بنای پاسارگاد چیست؟
1. آرامگاه کوروش بزرگ در گوشه جنوبی محوطه ای جا دارد که زمانی بوستان شاهی پاسارگارد بوده است بر اساس گفته مورخین، کاخ های کوروش و از جمله این ارامگاه درمیان باغی بزرگ و دشتی خرم واقع شده بود که توسط گذر های آبی متعددی که از رود پلوار سرچشمه می گرفت سیراب می شدند این محوطه زیبا و سرسبز را باغ پاسارگارد می نامند که تنها بخشی از زه کشی ها و اب نمای های ان باقیمانده است.
2. آرامگاه کوروش به احتمال زیاد پیش از مرگ وی و به دستور خودش ساخته شده است این بنا در همه دوران هخامنشی مقدس به شمار میرفت و به خوبی از آن نگهداری میکردند، در ساخت این بنا از سنگ های اهکی سفید رنگ متمایل به زرد استفاده شده است
احتمال می رود این سنگ ها از معدن سنگ سیوند که در فاصله 30 کیلومتری از پاسارگارد قرار دارد استخراج شده است
3. سبک معماری این بنای ارزشمند، گرفته از یونانی آسیای صغیر، میانرودی، مصری و ایلامی و ایرانی اصیل است
جالب است بدانید که تمامی قسمت های بیرونی آرامگاه در7 طبقه و برروی همدیگر ساخته شده است، احتمالا این طراحی به دلیل قداست عدد 7 بوده است
4. در داخل آرامگاه یک طابوت طلایی وجود داشت که پیکر کوروش را در داخل آن قرارداده بودند ، یک نیمکت با پایه های طلا نیز کنار طابوت قرار داشت ، گردنبند، شمسیر ، گوشواره های سنگی با تزئینات طلا و یک میز در اتاق بودند که امروزه هیچ اثری از انها نیست
5. در حمله اسکندر مقدونی یکی ازمقدونی ها درب این آرامگاه را شکسته و اشیای ان را تاراج و به کالبد کوروش اسیب رسانده بود
اما اسکندر دستور داد تا ارامگاه را مرمت کنند، هدف اسکندر از این کار علاقه شخصی او به کوروش و حرکت خیر اندیشانه سیاسی بود تا بتواند خود را جایگزین مشروع هخامنشیان معرفی کند.
6. در دوره اسلامی کارکرد اصلی بنا برای افراد مشخص نبود از طرف دیگر مردم ساخت بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشریت می دانستند، به همین دلیل آرامگاه کوروش بزرگ را هم از بناهای سلیمان میشمردند و آن را مشهد مادر سلیمان می خواندند.
اولین شخصی که متوجه شد مشهد مادرسلیمان همان آرامگاه کوروش بزرگ است رابرت کرپوتر، جهانگرد و دیپلمات انگلیسی بود.او در سال 1818 میلادی از پاسارگارد دیدن کرد.
7. در دوران اتابکان فارس با استفاده ازستونها و سنگ های کاخ های پاسارگارد مسجد جامعی در اطراف آرامگاه ساخته شد و همچنین محرابی نیز برسنگ درون آرامگاه حجاری شد.
در پیشانی اتاق آرامگاه یعنی در مثلث بالای درگاه یک گل بسیار آراسته نگاشته شده بود که امروزه تنها نیمی از آن ، آن هم به طور خیلی ضعیف باقیمانده است
باستان شناسان معتقدند این گل 12 پر داشته و مانند تصویر خورشید بوده است با توجه به این ایرانیان نام کوروش را با نام خورشید تطابق داده بودند. این گل خورشیدی نماد و مظهر شخص کوروش و مقام روحانی نزد ایرانیان بوده است
8. بر خلاف تخت جمشید در مقبره کوروش هیچگونه کتیبه و نوشته ای یافت نشده است
آریان، مورخ یونانی گزاراش کرده که درآرامگاه کوروش کتیبه ای به خط ایرانی به این مضمون دیده شده است:
ای مرد ! من کوروش هستم پسر کمبوجیه
من شاهنشاهی پارسیان را بنیان گذاشتم
من بر آسیا فرمان راندم
اینک بر من رشک مبر
این متن به احتمال زیاد روی یک پلاک سنگی بر دیواره ارامگاه نصب گردیده بود که در گذشته های خیلی دور از محل خود برداشته شده است
9. به نظر میرسد بنای شبیه آرامگاه کوروش چه در ایران و چه در خارج پیش از ساختنش وجود نداشته ، اگرچه بعدها بناهایی شبیه آن ساخته شده است
